i
Prikazan kao koncept auto na Frankfurtskom sajmu automobila 2003. godine, potom lansiran u Japanu 2006, dobitnik mnogih nagrada i dobro prihvaćen kako od medija tako i od potrošača, inovativni A- segment „i“ izabran je za platformu projekta sledeće generacije MMC električnih vozila: i-MiEV čija je verzija za Evropu (vozačko mesto sa leve i vozačko mesto sa desne strane) zvanično prikazana na 2010 Pariskom sajmu automobila.
Koristeći na najbolji način koncepciju centralnog postavljanja agregata ovog novog urbanog autmomobila, električni “i” ili “i-MiEV” u oktobru 2006. najavljen je kao eksperimentalno vozilo sa lakim kompaktnim motorom i litijum-jonskim baterijama velike energije.
Nakon nešto više od tri godine, kada je process razvoja u potpunosti bio završen što je podrazumevalo preko 500.000 km test vožnje, automobil je lansiran u Japanu kao “i-MiEV” u julu 2006. godine, prvo sa flotnim kupcima. Knjiga je tada otvorena i za privatne klijente, a prva isporuka ovom drugom talasu japanskih klijenata bila je u aprilu 2010.
Sledeći komercijalni potez dešava se danas u Parizu, pre početka proizvodnje na MMC Mizushima platformi u Oktobru. Isporuka evropskim klijentima zatim će početi na 14 izabranih tržišta* od decembra 2010, u zavisnosti od zemlje.
Austrija, Belgija, Danska, Francuska, Nemačka, Irska, Italija, Holandija, Norveška, Portugal, Španija, Švedska, Švajcarska, Velika Britanija.
40 Godina EV now how u Mitsubishiju
Kada je u oktobru 2006. najavljeno eksperimentalno električno vozilo (EV), tada bez crtice u nazivu“i MiEV”, bio je to veoma opipljiv rezultat 40 godina razvoja električnih vozila u Mitsubishiju.
Podsećanja radi, rad na razvoju i proizvodnji električnih vozila započet je u Mitsubishiju u oktobru 1966. godine, kada je Mitsubishi Heavy Industries Ltd* ovlašćen od strane Tokyo Elektric Power Company (TEPCO) da izradi prototip i izvrši testiranje koristeći naprednu baterijsku tehnologiju: to je bio prvi program električnih vozila praćen nekolicinom drugih koji svi čine osnovu današnje “i-MiEV” proizvodnje automobila.
Mitsubishi Motors jedan je od prvih proizvođača automobila koji je prepoznao superiornost litijum-jonske baterije nad baterijama sa olovom i kiselinom u pogledu energije i snage kao što se pokazalo u razvoju “Charlot HEV” plug-in hibrida iz 1994. godine koga su pratili različiti uzastopni test programi kako bi se postigla dalja unapređenja performansi, bezbednosti, pouzdanosti i izdržljivosti.
Preko 500,000 km test vožnje
Sa namerom da se tadašnji “i-MiEV” ubaci u komercijalnu proizvodnju, Mitsubishi Motors je izveo mnogobrojna interna testiranja uključujući i teške uslove puta, izdržljivost, pouzdanost i otpornost prilikom sudara. Istovremeno, i MiEV je prolazio kroz proces prikupljanja informacija kroz opsežno flotno testiranje u različitim klimatskim i uslovima realne vožnje. Primera radi, u Japanu je sproveden godinu dana dug zajednički program testiranja 7 japanskih energetskih kompanija u kome je korišćeno 37 automobila u razvoju, pokrivajući 37,000km test vožnje i vožnje u svakodnevnoj komercijalnoj upotrebi.
Isti proces izvršen je i van Japana. U Evropi je korišćeno 11 automobila za daljih 200.000 km testiranja u zajedničkom naporu Mitsubishi Korporacije, njene MC Automobile (Evropa) N.V. filijala, Mitsubishi Motors Korporacije i Mitsubishi Motors Europe, za evropske klijente, bilo da se radi o korporativnim klijentima ili fizičkim licima.
Nezavisna baterija
Kao dalji korak ka stvaranju električnih automobila kao održivog poslovnog poduhvata, 12. decembra 2007. Mitsubishi Motors Korporacija udružila se sa GS Yuasa Corporation i Mitsubishi Korporacijom i uspostavila “Lithium Energy Japan” (LEJ) za razvoj, proizvodnju i prodaju litijum-jonskih ćelija u većim veličinama.
U okviru zajedničkog poduhvata LEJ, svaki partner doprineo je svojim vodećim know-how:
- GS Yassa poseduje napredne tehnologije velikih litijum-jonskih baterija i teži da proširi njihovu primenu.
- Mitsubishi Korporacija namerava da uđe u posao proizvodnje baterija kao i da se bavi drugim povezanim poslovima.
- Mitsubishi Motors Korporacija, koja je još 1971. godine imala električna vozila na putevima Japana, radi na učvršćivanju istaknute pozicije u tehnologiji električnih vozila.
LEJ (http://LithiumEnergy.jp) planira da poveća proizvodnju litijum-jonskih ćelija za upotrebu u napajanju i-MiEV-a u svojoj fabrici u Kusatsu, prefektura Shiga – prvoj svetskoj fabrici koja se bavi proizvodnjom litijum-josnkih baterija za električna vozila, kao i da poveća obim proizvodnje koji bi ispratio razvoj prodaje MMC-ovih električnih vozila.
- 2,300 jedinica (= ekvivalentno i-MiEV pakovanju baterija za vuču) od juna 2009,
- 4,500 jedinica od juna 2010,
- Početkom proizvodnje u LEJ’s Kyoto fabric, cifre će skočiti na 11,000 jedinica,
- Konačno, Ritto postrojenje omogućiče ukupno 50,000 jedinica od decembra 2012.
Koncepcija koja štedi prostor
Podsećanja radi, i-MiEV je baziran na “i” minicar platformi, kod koga su benzinski motor centralno postavljen pozadi i centralni rezervoar u podu zamenjeni litijum-jonskim baterijskim paketom, motorom, pretvaračem i drugim EV komponentama, sa jedinom modifikacijom potrebnom da se benzinski “i” pretvori u i-MiEV.
Ovaj uređaj omogućio je instalaciju paketa od 88 ćelija litijum-jonskih vučnih baterija velikog kapaciteta i visoke gustine u okviru 2.550mm široke osnove točka, tj. zadržavajući 4 sedišta i spuštajući centar gravitacije automobila (za 65mm u odnosu na benzinski “i”) i štiteći baterije u slučaju sudara. Isto tako, “i”-ev motor sa unutrašnjim sagorevanjem od 660cc zamenjen je neprekidnim sinhronim magnetnim električnim motorom od 66,6ps/ 49 kW kao i dodatnim koji čuvaju 227l prtljažnog prostora (koji se proširuje na 860l kada se spuste oba zadnja sedišta – VDA metod)
Veliki kapacitet/ mali troškovi
EV vučne baterije moraju imati visoku gustinu energije. Zbog toga i-MiEV koristi LEJ-ev specijalno razvijeni litijum-jonski baterijski paket visoke gustine, u kome svaki baterijski modul velikog kapaciteta može da stane ispod poda.
Po dizajnu, i-MiEV podržava dva tipa sistema punjenja vučnih baterija:
- “Sistem punjenja za domaćinstvo” za bilo gde u blizini izvora električne energije, preko utičnice punjača za domaćinstvo locirane sa desne strane vozila: koristeći evropsku 230V jednofaznu (16A) struju; i-MiEV se može dopuniti 6 sati nakon upozorenja “Baterija prazna”. (Dužina punjenja može varirati u zavisnosti od faktora kao što su temperature vazduha i status izvora energije).
- “Sistem brzog punjenja” za brzo punjenje – kada ustanove, energetske kompanije, državne institucije ili korporacije ugrade brze punjače. U tom slučaju, i-MiEV se povezuje preko brzog punjača lociranog na levoj strani vozila: koristeći trofazni sistem brzog punjenja od 200V i 50kW; automobil se može napuniti od nule do 80% totalne napunjenosti za 30 minuta (Dužina punjenja može varirati u zavisnosti od faktora kao što su temperature vazduha i status izvora energije).
Nove tehnologije
Pored sofisticiranog paketa vučne baterije i “MiEV operacionog sistema”, i-MiEV pogon nove tehnologije uključuje i:
Motor (pogonska jedinica) i-MiEV koristi visoko efikasni kompaktni, lagani neprekidni, magnetni, sinhroni električni motor specijalno razvijen za ovo vozilo. Ovaj motor generiše maksimalni obrtni moment pri niskoj brzini motora (180 ks – 0 do 2,000 o/m) pružajući moćnu snagu (66.6Ks/49 kW) i besprekorno iskustvo vožnje. Kada se vozilo uspori regenerativni sistem kočenja čini da motor radi kao generator, a povraćena energija akumulira se u voznoj bateriji.
Prenos i-MiEV koristi lagani, kompaktni jednobrzinski menjač stepena prenosa, koristeći visoki obrtni moment karakterističan za električna vozila, eliminišući potrebu za kompleksnim prenosnim mehanizmom kakvi se nalaze kod motora sa unutrašnjim sagorevanjem.
Punjač u automobilu i-MiEV dolazi sa kompaktnim, laganim punjačem koji se nalazi u automobilu zahvaljujući kome vučna baterija može da se dopuni korišćenjem unutrašnje AC linije (voltaža zavisi od zemlje).
DC/AC konverter DC/AC konverter se koristi za punjenje 12-voltne pomoćne baterije i električne opreme. Integrisan je u punjač u automobilu kako bi se smanjila veličina i težina.
Inverter i-MiEV koristi naizmeničnu struju. Inverter menja jednosmernu struju visoke voltaže iz vučne baterije u naizmeničnu struju i snabdeva motor energijom potrebnom za vožnju.
“MiEV OS” operacioni sistem U tom smislu, Mitsubishijev “MiEV OS” (ili “MiEV operacioni sistem”) – napredni sistem upravljanja integrisan u automobil u koji je kompanija ugradila bogati know how zadobijen u dekadama razvoja i istraživanja električnih vozila – pruža takve visoke performanse i pouzdanost kakve i priliče novoj generaciji električnih vozila. “MiEV OS” nagrađen je od strane Japanske automobilske kuće slavnih, neprofitne organizacije nagradom “2009 Japanska automobilska kuća slavnih – automobilska tehnologija godine”. “MiEV OS” prikuplja podatke iz glavnih komponenti električnog vozila kako bi obezbedio integrisano upravljanje performansama automobila. Napredni sistem upravljanja neprekidno nadzire status baterija i energiju povraćenu iz regenerativnih kočnica kontrolišući pritom snagu kako bi se obezbedilo lako i moćno ubrzavanje od potpunog zaustavljanja. Kao rezultat toga, sistem optimizira i minimizira potrošnju goriva kako bi se na putu postigle najpodesnije performanse.
Stvaran život
Prva serisjka proizvodnja velikog proizvođača, Mitsubishi Motorsov i-MiEV, nije samo pokazatelj sposobnosti iz oblasti inženjeringa, već je to i predlog moderne pokretljivosti za stvarni život.
Život: Namenjen “normalnoj” vožnji, poput tradicionalnog ICE- pokretanog automobila, i-MiEV je kompaktni mali automobil sa 4 sedišta na prostoru od 3,475m, sa dodatnim bonusom od 4 velika vrata, pravim prtljažnikom (227l prtljažnog prostora – koji se može proširiti na 860l kada su oba zadnja sedišta spuštena- VDA metod).
Vožnja
U prilog tome, Mitsubishijev i-MiEV ima opseg kretanja od 150 km (“New European Driving Cycle “protocol), stvarne mogućnosti (maksimalna brzina od 130 km/h*, jaka ubrzanja zahvaljujući 180 Nm obrtnom momentu od stojećeg starta), ultra-nisko izbacivanje izduvnih gasova**, neverovatnu tišinu kretanja i nizak nivo vibracija.
U toku vožnje kontakt između vozača i mašine odigrava se preko dva uređaja:
- Instrument table sa kombinovanim meračima
To su 1) indikator upotrebe energije koji vizuelno prikazuje potrošnju energije i status povraćaja energije, 2) merač nivoa energije koji pokazuje koliko je energije ostalo u vučnoj bateriji, 3) indikator obima vožnje koji daje procenu koliko se još dugo automobil može voziti na osnovu prosečne potrošnje energije u nekoliko poslednjih kilometara.
- Selektor stepena prenosa
Slično tradicionalnim menjačima, kako bi se naglasio osećaj vožnje “običnog automobila”, i-MiEV nudi uobičajeni P (parking), R (rikverc), N (neutralno), D (drive- vožnja) koji se nalaze i na automatskim menjačima.
• Tamo gde to zakon dopušta
•• U zavisnosti od odgovarajućeg energetskog koša, i-MiEV “well-to wheel emisija” razlikovaće se u različitim zemljama u zavisnosti od kompozicije odgovarajućeg energetskog koša. Npr. Francuska (11g/km), VB (66g/km) ili Nemačka (73g/km).
Dodatno i-MiEV nudi i dve specifičnosti:
- B (Kočnica) koja povećava regenerativni nagib kočenja (za vožnju nizbrdo).
- C (Komfor) koji smanjuje regenerativni nagib kočenja (za prigradsku vožnju).
Bezbednost:
Kao i sva MMC vozila, i-MiEV je dizajniran sa visokim standardima aktivne i pasivne bezbednosti, uključujući i specifičnosti njegovog pogona:
i-MiEV sadrži i “RISE” konstrukciju, patent MMC-a, koji služi da integriše i poveže strukturalne elemente za aktivnu zaštitu putnika u slučaju nesreće. Ova konstrukcija donosi dramatični napredak u mogućnostima zaštite prilikom sudara sa bilo koje strane, raspršuje akumuliranu energiju prilikom čeonih, bočnih i pozadinskih sudara i kontroliše krivljenje. Visoko voltažni paket vučnih baterija nalazi se ispod okvira tela automobila – u okviru baze točkova – i dodatno je zaštićen okvirom u obliku korita, od sudara sa bilo koje strane.
- Zadnja kombinacija svetala koristi brzo osvetljavajuće LED diode za zadnja i stop sveta čime ova svetla odmah postaju mnogo vidljivija vozilima koja se nalaze iza, dok se istovremeno smanjuje potrošnja energije.
- Dalje standardne mere bezbednosti podrazumevaju 6 vazdušnih jastuka (vozač+putnik+2 bočna + 2 vazdušne zavese) kao i Kontrolu aktivne stabilnosti.
Troškovi vlasništva
Prevodeći iskustvo vožnje električnog vozila u finansijske termine, troškovi potrošnje energije i-MiEV-a su minimalni. U Evropi, npr. u Francuskoj, troškovi potpunog punjenja iznose 2,00€: taman onoliko koliko koštaju i ukupni troškovi rada automobila, električno vozilo oslobođeno je ograničenja koja imaju motori sa unutrašnjim sagorevanjem i njihovi sistemi prenosa. Dalje, Mitsubishi Motors planira da postavi cenu (automobil + vučne baterije) za i-MiEV za evropsko tržište na otprilike 33,000 – 35,000 € (ili ekvivalentno) tako da konačna cena za kupca, posle vladinih subvencija (tamo gde postoje) ne bude veća od 30,000€ (ili ekvivalentno) u većini zemalja u kojima će se prodavati. I na kraju, ali ne manje važno, MMC će ponuditi garanciju od 5 godina – 100,000km za sve komponente električnog vozila.
Iz Japana u Evropu
Budući suštinski isti automobil kakav je i-MiEV koji se u Japanu prodaje od leta 2009., verzija za Evropsko tršište je još razvijenija 1) dodatak vozačkog mesta sa leve strane za kontinentalni deo tržišta i 2) ispunjavanje lokalnih zakonskih propisa, uključujući:
- Veći prednji branici i redizajnirani zadnji branici
- Novi aluminijumski točkovi od lake legure
- Zadnja svetla za maglu
- Veći spoljnji retrovizori
- Imobilizator
- ISO-FIX učvršćivač dečjeg sedišta
- 9-inčni pojačivač kočenja
- Kontrola aktivne stabilnosti (ASC)
- Vazdušni jastuci i zavese
- Veliki nasloni za glavu,
- Alarmna lampa za vezivanje pojasa
- Dnevna svetla
- Posebni dodaci za vozačko mesto sa leve strane (instrument tabla, perač stakla & HVAC* sistemi itd.)
• ”Grejanje, ventilacija i klima uređaj” – i-MiEV sistem klima uređaja sadrži klima uređaj sa električnim kompresorom i sistem grejanja kroz koji cirkuliše topla voda zagrejana u električnom grejaču. Na brojčaniku se nalazi mogućnost šestosptepenog prilagođavanja i temperature grejanja i temperature rashlađivanja. Sistem smanjuje potrošnju energije minimizirajući broj situacija u kojima se istovremeno koriste obe jedinice, i za hlađenje i za grejanje.
Vremenski okvir
Podsetnik
- Octobar 1966: Početak EV R&D u Mitsubishiju
- Octobar 2006: predstavljeno “i MiEV” eksperimentalno vozilo
- Decembar 2007: predstavljen zajednički poduhvat “Lithium Energy Japan”
- Juli 2009: i-MiEV ulazi u prodaju u Japanu (flotni kupci)
- Mart 2010: Osnivanje CHAdeMO asocijacije*
- April 2010: Prva isporuka i-MiEVa privatnim kupcima u Japanu
- Octobar 2010: Početak proizvodnje i-MiEVa za evropsko tržište
- Decembar 2010: Početak prodaje u 14 izabranih evropskih država (u zavisnosti od države)
Osnovne specifikacije (U vezi sa konačnom homologacijom) IV i-MiEV specifikacija
| DIMENZIJE I TEŽINA | ||||||
| Ukupna dužina | mm | 3,475 | ||||
| Ukupna širina | mm | 1,475 | ||||
| Ukupna visina | mm | 1,610 | ||||
| Osnova točka | mm | 2,550 | ||||
| Trag točkova | Prednji | mm | 1,310 | |||
| Zadnji | mm | 1,270 | ||||
| Minimum ground clearance | mm | 150 | ||||
| Unutrašnja dužina | mm | 1,790 | ||||
| Unutrašnja širina | mm | 1,270 | ||||
| Unutrašnja visina | mm | 1,250 | ||||
| Masa praznog vozila | kg | 1,110 | ||||
| Ukupna težina vozila | kg | 1,450 | ||||
| Kapacitet mesta za sedenje | Osoba | 4 | ||||
| PERFORMANSE | ||||||
| POtrošnja električne energije (NEDC) | *1 | Wh/km | 135 | |||
| Električni opseg (NEDC) | *1 | km | 150 | |||
| Minimalni radijus okretanja | m | 4.5 | ||||
| ELEKTRIČNA CENTRALA | ||||||
| Model | Y4F1 | |||||
| Procenjena snaga | *2 | kW | 35 | |||
| Max. snaga | *3 | kW/rpm | 49/2500 – 8000 | |||
| Max. obrni momenat | N･m/rpm | 180/0 – 2000 | ||||
| VUČNA BATERIJA | ||||||
| Tip | Litijum-jonske baterije | |||||
| Voltaža | V | 330 | ||||
| Energija baterije | KWh | 16 | ||||
| PRENOS | ||||||
| Konačni stepen prenosa | 6.066 | |||||
| UPRAVLJANJE | ||||||
| Tip | Poluga i zupčanik (električni upravljač) | |||||
| VEŠANJE | ||||||
| Prednje | McPherson oslanjanje sa oprugama | |||||
| Zadnje | 3-link de Dion | |||||
| KOČNICE | ||||||
| Sistem kočenja | Vakum pojačivač kočenja | |||||
| Prednje | Ventilizovani diskovi | |||||
| Zadnje | Doboš kočnice | |||||
| Veličina pojačivača kočenja | 9-inčni | |||||
| GUME & TOČKOVI | ||||||
| Gume | Prednje | 145/65R15 [Gume sa malim trenjem] |
||||
| Zadnje | 175/55R15 [Low rolling resistance tires] |
|||||
| Točkovi | Prednji | 15″x4.0J aluminijumski točkovi | ||||
| Zadnji | 15″x5.0J aluminijumski točkovi | |||||
- NEDC je oznaka Novi evropski ciklus vožnje. Zvanična potrošnja električne energije i raspon jednog punjenja prema ECE R101. Stil vožnje, uslovi puta i saobraćaja, uticaj sredine i stanje vozila u praksi mogu dovesti do potrošnje i opsega vožnje koji se razlikuje od onog koji je predviđen ovim standardom.
- U skladu sa “Maksimalnih 30 minuta za energiju”, sertifikovano prema ECE R85.
- U skladu sa “Maksimum neto energije”, sertifikovano prema ECE R85.
